Rozpad związku małżeńskiego często wiąże się z nieprzyjemnymi wspomnieniami. Byli małżonkowie chcą zacząć nowe życie i przeszkodą w tym może być posiadanie nazwiska swojego dotychczasowego partnera.

Jak zatem po rozwodzie odzyskać swoje poprzednie nazwisko?

Problematykę powrotu do poprzedniego nazwiska, noszonego przed ślubem, regulują przede wszystkim dwie naczelne ustawy: Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz Prawo o aktach stanu cywilnego.

W jaki sposób i w jakim czasie można dokonać powrotu do nazwiska? 

Do nazwiska noszonego przed zawarciem związku małżeńskiego można powrócić poprzez złożenie oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem.

Termin do złożenia wskazanego oświadczenia wynosi 3 miesiące od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu.

Kto może dokonać powrotu do poprzedniego nazwiska? 

Powrócić do poprzedniego nazwiska może każdy, kto po ślubie zmienił swoje nazwisko, a następnie po rozwodzie chce powrócić do nazwiska noszonego przed zawarciem związku małżeńskiego.

Jak wygląda procedura powrotu do wcześniejszego nazwiska? 

1. W pierwszej kolejności należy umówić się na wizytę w urzędzie stanu cywilnego lub w polskim konsulacie, jeśli zainteresowany przebywa poza granicami kraju; 
2. Należy przygotować określone dokumenty w celu przedstawienia ich w urzędzie lub odpowiednio w konsulacie: 
3. Dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport) w celu potwierdzenia swojej tożsamości;
4. Należy dokonać opłaty skarbowej i przedstawić dowód jej uiszczenia w urzędzie lub konsulacie (można jej dokonać w kasie urzędu albo przelewem na odpowiedni numer konta urzędu; 
5. Należy przygotować informacje o miejscu, w którym sporządzono akt małżeństwa oraz dacie uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwodzie – tych informacji będzie wymagał stosowny urzędnik; 
6. Odpis prawomocnego orzeczenia sądu o rozwodzie lub odpis zupełny aktu małżeństwa ze wzmianką o rozwodzie (wymagane w przypadku dokonywania czynności przed konsulatem);
7. W szczególnych przypadkach urzędnik może domagać się także przedstawienia innych stosownych dokumentów;
8. Należy złożyć oświadczenie o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem.

Który kierownik urzędu stanu cywilnego jest właściwy do załatwienia sprawy? 

Oświadczenie rozwiedzionego małżonka o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa można złożyć przed wybranym kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo konsulem.

Protokół 

Przyjęcie oświadczenia przez kierownika USC lub konsula jest dokumentowane protokołem, który jest podpisywany przez rozwiedzionego małżonka oraz urzędnika przyjmującego oświadczenie (kierownika USC lub konsula).

Protokół powinien zawierać: 

1. podstawowe dane zainteresowanego, tj. imię, nazwisko, nazwisko rodowe, datę i miejsce urodzenia oraz numer PESEL; 
2. miejsce sporządzenia aktu małżeństwa i oznaczenie aktu; 
3. datę uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie, oznaczenie sądu oraz sygnaturę sprawy; 
4. imię oraz nazwisko biegłego lub tłumacza, jeżeli brali oni udział w dokonywanej czynności; 
5. imię oraz nazwisko kierownika urzędu stanu cywilnego albo konsula, który dokonuje czynności. 

Sporządzony protokół jest przesyłany kierownikowi urzędu stanu cywilnego właściwemu do sporządzenia aktu małżeństwa w terminie 1 dnia roboczego od dnia sporządzenia protokołu.

W przypadku konsula, termin ten nie jest określony w wymiarze 1 dnia, tutaj użyto sformułowania „niezwłocznie” , co znaczy bez zbędnej zwłoki.

Określenie „niezwłocznie” było przedmiotem interpretacji dokonywanej przez sądy. Zgodnie z orzecznictwem, oznacza to termin realny w okolicznościach miejsca i czasu przy uwzględnieniu celu społeczno–gospodarczego, zwyczajów oraz staranności przyjętej w stosunkach danego rodzaju. Dokonanie czynności powinno nastąpić w możliwie najkrótszym czasie. 

Sporządzanie i przesłanie protokołu jest dokonywane w celu dołączenia wzmianki dodatkowej do aktu małżeństwa o powrocie do poprzedniego nazwiska.

UWAGA! Dopiero od momentu dokonania wskazanej wzmianki możemy używać nazwiska, do którego powróciliśmy!

Ile może trwać taka procedura? 

Procedura nie wymaga zbyt długiego oczekiwania. Po złożeniu stosownych dokumentów. kierownik urzędu stanu cywilnego lub konsul niezwłocznie przyjmuje oświadczenie o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa. Protokół sporządzany w trakcie składania oświadczenia zostaje przesłany do kierownika urzędu stanu cywilnego, w którym został sporządzony akt małżeństwa w ciągu 1 dnia roboczego.

Jaki jest koszt dokonania czynności? 

• Opłata skarbowa za przyjęcie oświadczenia wynosi 11 złotych. 
• Opłaty dokonuje się w kasie urzędu lub przelewem na odpowiedni numer konta wskazany przez urząd. 
• W przypadku składania oświadczenia przed konsulem, kwota wynosi co do zasady 50 euro. Natomiast z uwagi na zmienność i dynamikę kursu walut konkretną kwotę należy doprecyzować w konsulacie. 

Odmowa dokonania czynności i odwołanie

Odmowa dokonania czynności następuje w formie decyzji administracyjnej. Stronie (a więc rozwiedzionemu małżonkowi) przysługuje odwołanie, które jest składane do właściwego wojewody za pośrednictwem kierownika urzędu stanu cywilnego w terminie 14 dni od doręczenia decyzji.

Powrót do nazwiska sprzed zawarcia związku małżeńskiego – pomoc prawna

Choć procedura wydaje się być nieskomplikowana, często występują sytuacje problematyczne, wymagające pomocy profesjonalisty. Jednym z takich przypadków jest orzeczenie rozwodu przez sąd za granicą, wówczas przy skompletowaniu stosowanych dokumentów warto zasięgnąć pomocy doświadczonego adwokata. Z pewnością skróci to okres wyczekiwania na powrót do poprzedniego nazwiska.