Możliwość złożenia przez wierzyciela wniosku do sądu o wyjawienie majątku przez dłużnika wynika z okoliczności, w których zachodzi prawdopodobieństwo braku możliwości zaspokojenia wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym. Wówczas, wierzycielowi przysługuje prawo zwrócenia się do sądu z wnioskiem o zobowiązanie opornego dłużnika do złożenia wykazu posiadanego majątku wraz z przyrzeczeniem – często stanowi to skuteczne narzędzie w dochodzeniu roszczeń, po które sięga się przy bezskuteczności egzekucji.
Czy można złożyć wniosek o wyjawienie przed wszczęciem egzekucji?
Tak, jeśli wierzyciel uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia swojego roszczenia ze znanego mu majątku dłużnika lub przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń okresowych za okres 6 miesięcy, lub jeśli wierzyciel wezwał dłużnika do zapłaty kwot stwierdzonych w uzyskanym tytule wykonawczym, a dłużnik nie spełnił świadczenia w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia mu wezwania do zapłaty.
Czy można złożyć wniosek o wyjawienie majątku w toku egzekucji?
Tak, jeśli prowadzona egzekucja nie rokuje zaspokojenia roszczeń wierzyciela w pełni albo dotychczasowe czynności nie przyniosły żadnego efektu, wierzyciel może złożyć do sądu wniosek o wyjawienie przez dłużnika majątku.
Co zawiera wniosek o wyjawienie majątku?
Wniosek o wyjawienie majątku zawiera przede wszystkim:
- żądanie wierzyciela, aby sąd zobowiązał dłużnika do złożenia wykazu majątku obejmującego m.in. spis rzeczy wraz z miejscem, gdzie się one znajdują oraz przysługujące dłużnikowi wierzytelności i inne prawa majątkowe,
- żądanie złożenia przez dłużnika przyrzeczenia, że złożony wykaz jest prawdziwy i zupełny,
- najczęściej także wniosek wierzyciela o zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania o wyjawienie przez dłużnika majątku, a jeśli wierzyciel był zastępowany przez fachowego pełnomocnika, również zwrot kosztów zastępstwa procesowego.
Do wniosku o wyjawienie majątku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku, a jeśli wniosek składa się jeszcze przed wszczęciem egzekucji, załącza się również tytuł wykonawczy.
Jeśli wniosek składany jest w toku postępowania egzekucyjnego, warto załączyć do niego kopię wniosku o wszczęcie egzekucji i wszelkie pisma potwierdzające jej dotychczasowy przebieg i brak rokowań co do zaspokojenia wierzyciela.
Wniosek o wyjawienie majątku przez dłużnika warto uzasadnić, wskazując na przyczyny jego złożenia. Jeśli wniosek składa się przed wszczęciem egzekucji, należy wskazać, że postępowanie egzekucyjne wszczęte co do znanego wierzycielowi majątku dłużnika nie doprowadzi do zaspokojenia wierzyciela albo dłużnik nie ustosunkował się do wezwania do zapłaty wystosowanego pod jego adresem, do którego wierzyciel załączył tytuł wykonawczy w spornej sprawie.
Jeśli wierzyciel decyduje się na złożenie wniosku o wyjawienie majątku w toku egzekucji, powinien wskazać, że robi to z uwagi na prawdopodobną bezskuteczność prowadzonego postępowania i brak perspektyw na zaspokojenie roszczenia tą drogą.
Uzasadnienie wniosku w razie bezskuteczności egzekucji nie nastręcza wątpliwości – to po prostu kolejny krok podjęty przez wierzyciela na drodze do zaspokojenia swojego roszczenia, do wniosku załącza się wtedy postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na jego bezskuteczność.
Jaki sąd jest właściwy?
W sprawach o wyjawienie majątku dłużnika, właściwym sądem jest sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika, którym najczęściej będzie sąd jego zamieszkania lub siedziby, jeśli dłużnikiem jest np. spółka kapitałowa.
W toku postępowania o wyjawienie majątku, sąd obowiązkowo wzywa i wysłuchuje strony.
Ile kosztuje złożenie wniosku o wyjawienie majątku przed sądem?
Wniosek o wyjawienie majątku przez dłużnika wymaga uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 200 złotych, a jeżeli w imieniu wierzyciela występuje pełnomocnik, należy również uiścić opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.
Jakie są konsekwencje niezłożenia przyrzeczenia przez dłużnika?
Kodeks postępowania cywilnego zawiera prawo do zastosowania w stosunku do dłużnika określonych środków przymusu. Jeżeli dłużnik, bez usprawiedliwionej przyczyny, nie stawi się w sądzie w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawi się w sądzie i nie złoży wykazu lub odmówi odpowiedzi na zadane pytanie, lub odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może:
- skazać go na grzywnę (umarzaną, jeśli dłużnik wykona powyższe czynności albo postępowanie w sprawie o wyjawienie majątku zostanie umorzone),
- nakazać przymusowe doprowadzenie,
- zastosować areszt na czas nieprzekraczający 1 miesiąca (uchylany, jeśli dłużnik wywiąże się ze swojego zobowiązania do złożenia wykazu czy udzielenia odpowiedzi na pytanie).
O takich środkach dłużnik powinien zostać pouczony w treści wezwania na posiedzenie w sprawie wyjawienia majątku. Na postanowienie w przedmiocie grzywny i zastosowania aresztu przysługuje zażalenie.
Czy na postanowienie sądu przysługuje zażalenie?
Tak, na postanowienie sądu w przedmiocie wyjawienia majątku przysługuje zażalenia. Wniesienie zażalenia nie tamuje wykonania postanowienia o wyjawieniu majątku, ale sądowi przysługuje uprawnienie do wstrzymania wykonania do czasu rozpoznania zażalenia.
Wniosek o wyjawienie majątku – jak może pomóc prawnik?
Sporządzenie wniosku o wyjawienie majątku przez dłużnika zawsze warto skonsultować z doświadczonym w sprawach związanych z egzekucją prawnikiem. Pomoże on wnieść wniosek kompletny, prawidłowy i wyczerpująco uzasadniony.
