Podpisanie umowy z kancelarią
Polska jest jednym z nielicznych krajów Unii Europejskiej, w którym rozdzielność majątkowa w małżeństwie nie obowiązuje. W dniu zawarcia małżeństwa następuje wspólnota majątkowa. Wszystkie gromadzone dobra od dnia zawarcia ślubu stają się wspólną własnością małżonków. Dotyczy to mieszkania, samochodu, mebli oraz wynagrodzenia za pracę, jednak wykluczone są dobra nabyte przed małżeństwem. Oczywiście istnieją wyjątki od wyżej wymienionych regulacji, a są to między innymi odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu czy dobra dziedziczone. Odmienne regulacje ograniczające lub co istotne poszerzające wspólność majątkową można wprowadzić przez intercyzę małżeńską. Czym jest intercyza małżeńska?
Prawa majątkowe do dnia ślubu
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wyraźnie stanowi, że dniu zawarcia związku małżeńskiego do czynienia mamy z trzema rodzajami majątku: majątkiem osobistym męża, majątkiem osobistym żony oraz majątkiem wspólnym. W poczet prywatnych majątków zaliczane są:
- przedmioty nabyte przed ślubem – samochody, nieruchomości, środki finansowe,
- przedmioty majątkowe odziedziczone lub zapisane jako darowizny,
- przedmioty użytku osobistego – kosmetyki, ubrania,
- prawa osobiste – niezbywalne,
- środki uzyskane z tytułu odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu,
- nagrody osobiste,
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę,
- prawa autorskie i prawa pokrewne.
Wszystkie wyżej wymienione dobra nie są wliczane w poczet wspólnoty majątkowej. Dopiero zakupionych samochód, nieruchomość po zawarciu związku małżeńskiego stają się majątkiem wspólnym.
Czym jest intercyza małżeńska?
Wymienione stosunki majątkowe mogą wyglądać inaczej, czyli można ograniczyć czy rozszerzyć wspólnotę majątkową. Dla zaistnienia zmian niezbędna staje się intercyza małżeńska, czyli odrębna umowa zmieniająca ustrój pomiędzy małżonkami. Zawierana jest w formie aktu notarialnego w obecności notariusza. Umowę można sporządzić zarówno przed ślubem, jak i w trakcie trwania małżeństwa. Wyróżniane są cztery typy intercyzy:
- umowa wyłączająca wspólnotę majątkową – rozdzielność majątkowa, gdzie nie jest tworzony wspólny majątek,
- umowa ograniczająca wspólność majątkową – do małżeństwa wnosi się wyłącznie określone dobra,
- umowa rozszerzająca wspólnotę majątkową o dobra osobiste zgodne z ustawą (wyłączone są prawa niezbywalne, dobra dziedziczone, darowizny),
- umowa przywracająca wspólność majątkową.
Sama intercyza nie jest dokładnie sprecyzowana przez prawo, a jedynie wymienia formy umowy oraz składniki dozwolone lub niedozwolone.
Jak przygotować się do sporządzenia intercyzy?
Intercyza, mimo że nie posiada szalenie precyzyjnej definicji, jest dokumentem zawieranym w formie aktu notarialnego. Zanim jednak nastąpi wizyta u notariusza, należy wybrać formę umowy pomiędzy małżonkami (umowa ograniczająca, wyłączająca, rozszerzająca), przygotować dokument potwierdzający tożsamość oraz ustalić dokładne zapisy włączające lub wyłączające określone dobra ze wspólnoty majątkowej. Warto w tym zakresie skorzystać z porady prawnej w kancelarii prawnej, ponieważ w przypadku regulacji niezgodnych z polskim prawem, notariusz może odmówić wprowadzenia ograniczeń lub rozszerzeń w akcie notarialnym.
Podpisanie intercyzy u notariusza
Po określeniu warunków umowy następuję wizyta w kancelarii notarialnej lub w wybranym miejscu, w którym notariusz dokonuje czynności notarialnych. We wskazanym miejscu jest weryfikowana tożsamość małżonków na podstawie dowodu osobistego oraz następuję sporządzenie dokumentu. Umowa w formie aktu notarialnego jest koniecznością, ponieważ jest to jedyna ważna forma prawna regulująca wspólnotę majątkową. Każda inna pisemna umowa zawarta bez udziału notariusza jest nieważna. Proces jest zakończony podpisaniem intercyzy przez każdego z małżonków.
Koszty podpisania intercyzy
Jeśli wiadomo jak podpisać intercyzę i gdzie, należy wiedzieć, ile kosztuje sporządzenie umowy. Koszty aktu notarialnego są ściśle regulowane przez prawo. Kwota jaką należy uwzględnić w planach podpisania intercyzy zależy od wysokości taksy notarialnej, a jej wysokość od rozmiaru majątku. Ważny jest również czas podpisania umowy – przed ślubem czy po ślubie. Zazwyczaj narzeczeństwo ma mniejszy majątek, dlatego koszty podpisania intercyzy są niższe i wynoszą: 400 zł taksa notarialna plus 23% podatku VAT oraz 38 zł podatku od czynności cywilno-prawnych.
W przypadku małżeństwa wysokość taksy notarialnej jest zmienna i zależy od rozmiaru majątku. Wynosi ona od 100 do 10 000 zł. Na wysokość opłat składa się:
- majątek nieprzekraczający 3 000 zł – 100 zł opłaty,
- majątek oscylujący od 60 000 do 1 mln złotych – 1010 zł opłaty plus 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tys. zł.,
- majątek przekraczający 1 mln zł – w przypadku majątku wycenionego powyżej miliona złotych taksa wynosi średnio 4770 zł., jednak nie może przekroczyć kwoty 10 000 zł, zgodnie z ograniczeniami narzuconymi prze polskie prawo.
Korzyści wynikające z rozdzielności majątkowej
Umowa podpisana przez małżonków umożliwia samodzielne podejmowanie decyzji w kwestiach finansowych czy indywidualne zarządzanie majątkiem trwałym. Jest to forma uniezależnienia się od drugiego małżonka, ale również wyłączenia go z odpowiedzialności majątkowej za swoje zobowiązania. W przypadku, gdy np.: mąż prowadzi firmę i podejmie błędne decyzje prowadzące do zadłużenia lub bankructwa, to intercyza chroni małżonka przed konsekwencjami prawnymi – egzekucją należności wobec wierzycieli firmy z majątku żony.
Intercyza – minusy, czyli prawo nie działa wstecz
Niestety, aby powyżej opisany przykład wszedł w życie, intercyza musi zostać podpisana w odpowiednim czasie. Jeśli dokument zostanie podpisany np.: po ogłoszeniu upadłości, to intercyza nie będzie obowiązywać, ponieważ prawo nie działa wstecz. W momencie tworzenia się wierzytelności, zadłużania firmy małżonkowie wspólnie odpowiadali za decyzje jednego z nich. Kolejnym minusem jest brak możliwości wspólnego rozliczania podatku dochodowego, a do tego stanowczemu obniżeniu ulega zdolność kredytowa małżonków, gdyż rozpatrywane są indywidualne majątki, a nie wspólnota majątkowa.
Czym jest intercyza małżeńska? Jest to akt notarialny, który ogranicza lub poszerza wspólnotę majątkową. Jak każdy dokument ma swoje zalety i wady. Podpisując umowę, należy pamiętać, że ważny jest czas jej podpisania ze względu na koszty oraz odpowiedzialność majątkową.
