Podstawową przesłanką orzeczenia rozwodu jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Oznacza to, że jeśli między małżonkami zerwane zostały więzi gospodarcze, fizyczne i duchowe, mogą oni domagać się orzeczenia rozwodu.
Trudno sobie wyobrazić zmuszenie kogokolwiek do pozostawania w związku małżeńskim, jeśli małżeństwo faktycznie przestało istnieć, jednakże polskie prawo rodzinne przewiduje w tym zakresie kilka przesłanek, które stoją na przeszkodzie orzeczenia przez sąd o rozwodzie.
Dobro wspólnych małoletnich dzieci
Rozwód nie jest możliwy, jeśli wskutek jego orzeczenia miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci. W jednej z najważniejszych w tym zakresie uchwał, Sąd Najwyższy orzekł, iż każdorazowo należy rozważyć, czy orzeczenie rozwodu nie osłabi więzi dzieci z tym małżonkiem, przy którym nie pozostaną, co może wpłynąć na wykonywanie przez niego obowiązków rodzicielskich. Sąd Najwyższy zwrócił również w tej uchwale uwagę na takie negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu, jak kwestia zaspokojenia potrzeb materialnych i moralnych dzieci w mniejszym stopniu niż przed ewentualnym rozwodem czy pogłębienie konfliktu małżonków co do wychowywania dzieci w przypadku orzeczenia rozwodu.
Zadaniem sądu, w postępowaniu o rozwód istotne jest zbadanie, jak rozstanie rodziców wpłynie na małoletnie dzieci – sąd bierze pod uwagę ich wiek, dotychczasowe relacje z rodzicami, stan zdrowia, a nawet pewne cechy psychologiczne (np. stopień wrażliwości).
Kryterium “dobra dziecka” opiera się w dużej mierze na zindywidualizowanym i elastycznym podejściu do danej sprawy, którego głównym założeniem jest niewciąganie dzieci w rozstanie rodziców, które i tak już stanowi dla nich przeżycie.
Zasady współżycia społecznego
Zasady współżycia społecznego to jedna z najważniejszych klauzul generalnych w polskim prawie, mająca za zadanie uczynić je elastycznym i ucieleśniać ideę słuszności oraz sprawiedliwości. Tym samym, orzeczenie rozwodu nie będzie możliwe, jeśli naruszałoby to zasady współżycia społecznego. Jednym z typowych przykładów tej przesłanki jest ciężka lub śmiertelna choroba małżonka.
Zawierając związek małżeński, osoby w niego wchodzące zapewniają się wzajemnie o wsparciu. Uzasadnienie wytoczenia sprawy rozwodowej ciężką lub śmiertelną chorobą małżonka zdaje się zaprzeczać istocie małżeństwa i często stanowi negatywną przesłankę orzeczenia rozwodu – jest ono sprzeczne z zasadami współżycia społecznego z uwagi na chęć pozostawienia małżonka w potrzebie.
Czym innym jest jednak taka choroba czy zachowanie małżonka powstałe z jego winy, które mają silnie toksyczny i niszczący wpływ na tworzoną przez małżonków rodzinę – typowym przykładem jest tutaj choroba alkoholowa, która zawsze odciska znaczące piętno na całej rodzinie, nie tylko uzależnionym. W takich okolicznościach, małżonek osoby chorej nie może ponosić drastycznych konsekwencji uzależnienia partnera, a tym bardziej stać się osobą współuzależnioną, narażoną często na dotkliwe straty moralne i ekonomiczne.
Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego stojąca na przeszkodzie orzeczenia rozwodu ma m.in. zapobiec krzywdzie małżonka, który sprzeciwia się rozwodowi.
Wina małżonka
Trzecią przesłanką stojącą na przeszkodzie orzeczeniu rozwodu jest sytuacja, kiedy rozwodu domaga się małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że druga strona wyrazi zgodę na rozwód albo odmowa wyrażenia tej zgody jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Typowym przykładem takiej sytuacji jest odmowa udzielenia zgody na rozwód kierowana wyłącznie zawiścią lub chęcią zemsty na małżonku winnym rozpadu małżeństwa.
Ponowny pozew o rozwód
Należy pamiętać, że jeśli sąd oddalił powództwo w sprawie o rozwód z uwagi na brak okoliczności uzasadniających jego orzeczenie, ponowne złożenie pozwu o rozwód, o ile nie zmieniły się okoliczności, również skończy się jego oddaleniem.
Rozwód – jak może pomóc prawnik?
Jako Kancelaria specjalizująca się w sprawach rozwodowych, doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, ile emocji, stresu i nerwów one kosztują i z jakimi emocjami najczęściej się wiążą. Dlatego naszym Klientom zapewniamy kompleksowe i profesjonalne wsparcie prawne w tym trudnym czasie – reprezentujemy Klientów od początku sprawy aż do jej prawomocnego zakończenia i dokładamy starań o jak najkorzystniejszy wynik postępowania.
