Każda osoba, przed którą stoi konieczność zmierzenia się ze sprawą rozwodową, liczy prawdopodobnie na jej szybkie i sprawne zakończenie, bez dodatkowych kłótni i stresu. Ustawodawca regularnie stara się wprowadzać nowelizacje przepisów, które mają zapewnić poprawę funkcjonowania procedury. Aktualnie dużo mówi się o postępowaniu informacyjnym. Na czym będzie ono polegać i kiedy ma zostać wprowadzone?

Na czym ma polegać rodzinne postępowanie informacyjne?

W projekcie nowelizacji wskazano, że rodzinne postępowanie informacyjne ma odbywać się, gdy o rozwód bądź separację występują małżonkowie, którzy mają wspólne małoletnie dzieci. Jego celem jest pojednanie rodziców lub zawarcie ugody, która w jasny sposób ureguluje między innymi:

• kwestie utrzymywania kontaktów z małoletnimi dziećmi,
• sposób wykonywania władzy rodzicielskiej,
• zasady ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich dzieci lub drugiego małżonka, jeśli znajduje się on w sytuacji, w której zachodzi konieczność zasądzenia alimentów.

Rodzinne postępowanie informacyjne ma poprawić stosunki pomiędzy rodzicami, przynosząc w ten sposób poprawę sytuacji dzieci, które znalazły się w trudnej sytuacji. Ustawodawca wychodzi bowiem z założenia, że w obliczu rozwodu bądź separacji to dobro małoletnich potomków powinno być zabezpieczone, w tym między innymi poprzez dążenie do tego, aby opieka nad nimi została uregulowana tak, że ich sytuacja będzie porównywalna do tej sprzed rozwodu.

Kiedy rodzinne postępowanie informacyjne nie zostanie przeprowadzone?

W celu jak najlepszej ochrony dziecka w planach jest zastrzeżenie przypadków, w których rodzinne postępowanie informacyjne nie będzie przeprowadzane. Mowa tu przede wszystkim o prawomocnym skazaniu jednego z małżonków za przestępstwo skierowane przeciwko członkom rodziny (m.in. małoletniemu dziecku bądź małżonkowi) czy nawet sytuacji, w której taki zarzut został dopiero co przedstawiony, a śledztwo bądź dochodzenie jest w toku.

Jednocześnie nawet w takich przypadkach rodzinne postępowanie informacyjne może zostać przeprowadzone, jeśli wnioskuje o to pokrzywdzony małżonek.

Procedura przeprowadzania rodzinnego postępowania informacyjnego

Szczegóły dotyczące zawierania ugody zostaną przedstawione w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Wiemy już, że rodzinne postępowanie informacyjne będzie przeprowadzane na wniosek jednego bądź obojga małżonków. Pismo będzie wolne od opłat sądowych.

W czasie trwania postępowania informacyjnego strony uzyskają wszechstronną wiedzę na temat procesu rozwiązania małżeństwa, w tym m.in. w zakresie skutków rozwodu, sytuacji małoletnich dzieci w jego obliczu, możliwości ugodowego rozwiązania konfliktów, terapii małżeńskiej czy skutków skazania bądź postawienia zarzutów co do przestępstwa na szkodę członków rodziny.

Jak postępowanie informacyjne ma pomóc w polubownym rozwiązaniu kwestii spornych pomiędzy małżonkami?

Rodzinne postępowanie informacyjne ma pomóc małżonkom w ustaleniu kluczowych kwestii związanych ze sprawowaniem władzy rodzicielskiej. W tym zakresie dodatkową pomocą ma być mediacja, która będzie dobrowolna.

Czas jej trwania został ustalony na jeden miesiąc po zakończeniu spotkania informacyjnego. Jeśli ten czas okaże się niewystarczający do załatwienia kluczowych kwestii, istnieje możliwość przedłużenia mediacji przez sąd na określony czas (maksymalnie 6 miesięcy).

Umorzenie rodzinnego postępowania informacyjnego

Rodzinne postępowanie informacyjne może być umorzone w przypadku zajścia ustawowych przesłanek. Mowa tu o sytuacjach takich jak na przykład złożenie wniosku przez małżonka, który dopuścił się przestępstwa skierowanego przeciwko członkom rodziny czy śmierć jednej ze stron.

Postępowanie informacyjne będzie również umorzone, jeśli wniosek o jego wszczęcie zostanie cofnięty przez wnioskodawcę. Jeśli strony zdecydowały się na mediację w celu polubownego zakończenia wynikłych między nimi sporów, umorzenie postępowania informacyjnego będzie również miało miejsce, gdy upłynie maksymalny czas trwania mediacji. Wprowadzone zmiany mają bowiem usprawnić proces, a nie doprowadzić do jego przewlekania.

Skutki zmian dla postępowania rozwodowego

W związku z wprowadzeniem zmian zmienią się procedury rozwodowe. Występując z powództwem małżonek będący powodem, jeśli postępowanie informacyjne nie zostało przeprowadzone, będzie zobowiązany do wskazania powodów takiego stanu rzeczy bądź przedstawienia postanowienia o umorzeniu takiego postępowania.

Należy o tym pamiętać, ponieważ brak dopełnienia warunków formalnych będzie się wiązał z wezwaniem do usunięcia braków formalnych pod rygorem zwrotu wniesionego pozwu. Jeśli masz wątpliwości co do przebiegu procedury, skorzystaj z pomocy profesjonalnej kancelarii prawnej specjalizującej się w prowadzeniu postępowań rozwodowych.

Wejście w życie przepisów o rodzinnym postępowaniu informacyjnym może nastąpić jeszcze w 2022 roku. Jednocześnie do spraw wszczętych i niezakończonych w tej dacie mają być stosowane przepisy dotychczasowe.